Tổng quan:
– Tên gọi: Sea Hunter
– Nhà xây dựng: Vigor Industrial
– Ra mắt: vào tháng 4/2016
– Kiểu loại: Phương tiện mặt nước không người lái (USV)
– Lượng giãn nước: 135 tấn (tiêu chuẩn) 145 tấn (đầy tải)
– Chiều dài: 40 m
– Động cơ: 2 x diesel
– Tốc độ: 27 hl/g (50 km/h)
– Tầm hoạt động: 10.000 hl (19.000 km)
– Khả năng hoặt động trên biển: 30-90 ngày mà không cần nguồn cung cấp
Sea Hunter là phương tiện mặt nước không người lái tự hành USV (unmanned surface vehicle) được ra mắt vào năm 2016 trong khuôn khổ chương trình Tàu chiến không người lái liên tục chống ngầm DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency) ACTUV (Anti-Submarine Warfare Continuous Trail Unmanned Vessel). Nó được làm lễ rửa tội vào ngày 7/4/2016 tại Portland, Oregon. Con tàu tiếp tục dòng tàu “Sea” thử nghiệm, bao gồm Sea Shadow, Sea Fighter, Sea Jet và Sea Slice. Sea Hunter được phân loại là USV cấp III và được chỉ định là Phương tiện mặt nước không người lái có lượng giãn nước trung bình MDUSV (Medium Displacement Unmanned Surface Vehicle).
Nguyên mẫu ban đầu không có vũ khí, được chế tạo với chi phí 20 triệu đô-la, là một chiếc “trimaran” (tàu ba thân) dài 40 m, thân tàu trung tâm với hai phần ngoài. Nó là một chiếc phi thuyền tự hành không người lái 2 chân vịt, chạy bằng 2 động cơ diesel với tốc độ tối đa 27 hl/g (50 km/h). Trọng lượng của nó là 135 tấn, bao gồm 40 tấn nhiên liệu, đủ cho hành trình 70 ngày. Phạm vi hoạt động là “xuyên đại dương”, 10.000 hl (19.000 km) ở tốc độ 12 hl/g (22 km/h) được cung cấp đầy đủ nhiên liệu với 53.000 lít dầu diesel, đủ “đi từ San Diego đến Guam và quay trở lại Trân Châu Cảng trên một thùng khí đốt”. Sea Hunter có lượng giãn nước đầy tải 145 tấn và dự định sẽ hoạt động ở sóng gió đến cấp 5 (sóng cao tới 2,0 m và gió lên tới 39 km/h) và có thể sống sót ở cấp 7 hay vùng biển có sóng cao tới 6,1 m. Thân tàu trimaran cung cấp độ ổn định cao hơn mà không yêu cầu ki tàu vững chắc, mang lại cho nó khả năng cao hơn đối với quỹ đạo tuyến tính và hoạt động tốt hơn ở vùng nước nông, mặc dù chiều rộng lớn hơn làm giảm khả năng cơ động.
Một trạm điều khiển có người vận hành có thể tháo rời được lắp đặt trong thời gian thử nghiệm “để đảm bảo an toàn và dự phòng” cho đến khi nó có thể được xác định là có thể tự vận hành một cách đáng tin cậy. Về mặt hoạt động, các máy tính sẽ lái và điều khiển con tàu, với một con người luôn quan sát và phụ trách nếu cần thiết trong khái niệm gọi là Kiểm soát Giám sát thưa thớt (Sparse Supervisory Control), nghĩa là một người nắm quyền kiểm soát, nhưng không có “joy sticking” (tay điều khiển) trên tàu. Hệ thống có thể tuần tra mà không cần sự hướng dẫn của con người, sử dụng dẫn đường quang học và radar để tránh va vào chướng ngại vật hoặc các tàu thủy khác. Con tàu có một loạt các tính năng phi tiêu chuẩn vì thiếu thủy thủ đoàn, bao gồm cả cách bố trí bên trong cung cấp đủ chỗ để thực hiện bảo trì nhưng không cho bất kỳ người nào có mặt thường xuyên. Nó được trang bị máy cắt dây/dây bảo vệ trục quicKutter từ Quickwater Marine; các thiết bị này bảo vệ tàu khỏi bị hư hại do dây hoặc lưới bị mắc vào các chân vịt, mà không ảnh hưởng đến hoạt động của tàu.
Con tàu dự kiến sẽ trải qua 2 năm thử nghiệm trước khi được đưa vào biên chế trong Hải quân Hoa Kỳ. Nếu các cuộc thử nghiệm thành công, tàu khu trục loại này trong tương lai có thể được trang bị vũ khí và sử dụng cho các nhiệm vụ chống tàu ngầm và chống mìn, hoạt động với chi phí 15.000-20.000 USD mỗi ngày, một phần nhỏ so với chi phí của một tàu khu trục thông thường là 700.000 USD mỗi ngày (trong 2015, tương đương 800.239 đô-la vào năm 2021); nó có thể hoạt động với Tàu chiến đấu Littoral LCS (Littoral combat ship), trở thành một phần mở rộng của mô-đun LCS chống ngầm (ASW). Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ Robert Work nói rằng nếu vũ khí được bổ sung vào con tàu, con người sẽ luôn đưa ra quyết định sử dụng vũ lực sát thương từ xa.
Sau sự phát triển ban đầu thành công, có báo cáo vào ngày 1/2/2018 rằng DARPA đã giao việc phát triển Sea Hunter cho Văn phòng Nghiên cứu Hải quân ONR (Office of Naval Research).
Vào ngày 22/6/2016, Sea Hunter đã hoàn thành các thử nghiệm hiệu suất ban đầu, đáp ứng hoặc vượt qua tất cả các mục tiêu hiệu suất về tốc độ, khả năng cơ động, độ ổn định, khả năng bám biển, tăng/giảm tốc, mức tiêu thụ nhiên liệu và độ tin cậy của hệ thống cơ khí trong biển khơi. Các thử nghiệm sắp tới sẽ bao gồm thử nghiệm các cảm biến, bộ tự động của tàu, tuân thủ các quy định về va chạm hàng hải và các cuộc trình diễn bằng chứng về khái niệm cho nhiều nhiệm vụ của Hải quân Hoa Kỳ. Sea Hunter đã được gửi đến ONR vào mùa hè năm 2017 để kiểm tra hoạt động và đánh giá về các biện pháp đối phó mìn, EO/IR và khả năng phát hiện tàu ngầm. Các kế hoạch cho năm tài chính 2018 bao gồm việc bổ sung các tải trọng tình báo, giám sát và trinh sát ISR (intelligence, surveillance and reconnaissance) và tấn công chống tàu ngầm.
Được biết, năm ngày 28/8/2019, Hải Quân Trung Quốc (PLAN) cũng hạ thủy một tàu USV ba thân (chưa rõ tên gọi) tương tự Sea Hunter, trọng tải khoảng 200 tấn. Tháng 10/2021 đã thử nghiệm trên vùng biển Chu Sơn, Triết Giang và được đánh giá là thành công, cơ bản đạt được các mục tiêu dự kiến./.
