Sở hữu những công nghệ tối tân, cùng số lượng thủy thủ lên đến cả trăm người, có khả năng lặn sâu hàng trăm mét, hoạt động hàng tháng trời ngoài đại dương, bí mật tiêu diệt tàu chiến, tàu ngầm, lẫn tấn công hạt nhân các thành phố nằm sâu trong đất liền; đó là mô tả về những con tàu ngầm hiện đại ngày nay. Thế nhưng, ít ai biết rằng, tổ tiên của chúng từng mang những công nghệ rất khiêm tốn, cùng cái tên cũng không kém phần dễ thương: Turtle (Con Rùa).
Trở lại giai đoạn đầu những năm 1770, một sinh viên của đại học Yale, Hoa Kỳ – ông Davis Bushnell đã nghĩ ra một loại bom hẹn giờ có thể nổ dưới nước đầu tiên, để tiêu diệt các tàu chiến của Anh khi chúng đang đậu ở cảng New York. Đến năm 1775, ông tốt nghiệp và tiếp tục theo đuổi ý tưởng chế tạo một phương tiện di chuyển bí mật dưới nước để gắn các quả bom trên vào tàu của kẻ thù.
Bushnell đã đặt tên là Turtle (Con Rùa) cho nó bởi thiết kế giống với hai phần mai rùa ghép vào nhau. Với góc nhìn hiện đại, nó có vẻ giống với một quả lựu đạn cầm tay hơn.
Có lẽ khi đó, ông không biết mình đã mở màn cho những công nghệ mới, học thuyết chiến tranh mới trong môi trường mới, cùng những phương tiện chiến đấu thuộc vào hàng nguy hiểm nhất của lịch sử loài người.
Tàu ngầm Turtle có 2 chân vịt: một phía trên giúp tàu tăng giảm độ sâu, một ở phía trước giúp di chuyển tới hoặc lùi. Kết hợp cùng một bánh lái phía sau, tàu có thể bẻ lái sang trái hoặc phải trong quá trình vận hành.
Do cấu tạo phần lớn làm bằng gỗ phủ hắc ín và kín nước, tàu ngầm này về cơ bản sẽ như một quả bóng, do đó, Bushnell đã thiết kế một khoang chứa nước dưới chân thủy thủ. Người điều khiển sẽ dùng chân để mở van cho nước chảy vào khoang này giúp tàu lặn xuống. Để nổi lên, anh ta sẽ dùng tay để đẩy nước trong khoang ra bằng một chiếc bơm khá giống với chiếc bơm xe đạp những năm 90 của thế kỷ trước. Mặc dù tàu ngầm Turble chỉ có thể lặn sâu khoảng 6 m nhưng nguyên lý hoạt động này của nó vẫn được áp dụng trên các tàu ngầm hiện đại ngày nay, có khả năng lặn sâu hơn rất nhiều.
Với yêu cầu hoạt động trong các vùng nước nông (các cảng tàu) và phải bí mật, tàu ngầm này được thiết kế với kích thước rất nhỏ và chỉ có duy nhất một người điều khiển. Không gian bên trong tàu rộng chỉ khoảng 2 m, và lượng không khí chỉ có thể duy trì trong 30 phút. Thủy thủ phải cho tàu ngoi lên lấy không khí thông qua các ống đồng phía trên đỉnh tàu. Ngày nay, các tàu ngầm chạy bằng diezen và không có hệ thống tạo oxi từ nước biển, thì vẫn phải hoạt động như tàu ngầm Turble. Nghĩa là chúng vẫn phải ngoi lên mặt nước sau một khoảng thời gian nhất định để bổ sung không khí cho thủy thủ đoàn và động cơ hoạt động.
Vũ khí của “Turtle” chính là ba quả bom (mine – mìn) mà nó mang theo phía sau, kết hợp cùng một mũi khoan để cố định vào phần bụng chìm dưới nước của tàu địch. Các quả bom này có cơ chế nổ chậm sau khoảng 1 giờ kể từ khi được kích hoạt.
Ra đời trong bối cảnh công nghiệp vẫn chưa phát triển, nên toàn bộ các thao tác trên tàu được vận hành hoàn toàn bằng hơi… thở và tay chân của người điều khiển. Để quan sát, anh ta sẽ phải cho tàu ngoi lên, dùng mắt nhìn qua một cửa kính nhỏ trên đỉnh tàu. Vì lý do này, nó chỉ được hoạt động vào thời điểm ban đêm để tránh bị phát hiện.
Ngày 7/9/1776, tàu ngầm Turtle, với sự điều khiển của sĩ quan Ezra Lee, đã có trận thủy chiến đầu tiên nhằm tiêu diệt chiến hạm HMS Eagle của hải quân Anh tại cảng New York. Đây cũng là trận thủy chiến đầu tiên được ghi nhận trong lịch sử có sự tham gia của một tàu ngầm. Sau khoảng 2 giờ 30 phút, “Con Rùa” này đã tiếp cận được tàu của quân Anh. Không may, tàu chiến được gia cố một lớp kim loại khá dày ở phía dưới, mũi khoan của tàu ngầm đã không thể xuyên qua chúng nhằm cố định các quả bom. Ezra Lee sau đó đã kịp thả lại những quả bom nhằm đánh lạc hướng khi bị kẻ thù phát hiện. Con tàu ngầm cùng sĩ quan đã trốn thoát thành công, các quả bom cũng phát nổ sau đó. Tuy không làm hư hỏng được tàu chiến của Anh, nhưng nó đã làm cho các thủy thủ trên tàu hoảng loạn vì không biết đó là thứ gì.
Mặc dù Turtle không có những chiến thắng vang dội, nhưng con tàu ngầm này đã tạo ra tiền đề cho những phương tiện hiện đại và nguy hiểm bậc nhất trên các đại dương mà các hạm đội luôn khao khát: những tàu ngầm hạt nhân. Nhiều nguyên lý vận hành cùng phương thức chiến đấu của nó đã được nghiên cứu phát triển cho các phương tiện dưới mặt nước ngày nay./.
