Đóng tàu thương mại và đóng tàu chiến là những hoạt động kinh doanh hoàn toàn khác nhau. Một quốc gia có năng lực đóng tàu thương mại mạnh không có nghĩa là quốc gia đó có năng lực sản xuất tàu chiến mạnh. Ví dụ, Hàn Quốc có năng lực đóng tàu thương mại rất lớn nhưng lại không có năng lực đóng tàu chiến mạnh. Thiết bị hải quân của họ gần như phụ thuộc hoàn toàn vào sự cho phép công nghệ của Mỹ.
Trung Quốc có năng lực đóng tàu thương mại rất lớn (chiếm 60% tổng năng lực của thế giới). Điều này có giúp ích cho việc sản xuất tàu chiến của họ không? Câu trả lời là: Có, giúp giảm chi phí trong thời bình.
Các nhà máy đóng tàu lớn của Trung Quốc thường có công dụng kép, nghĩa là họ đang đóng tàu container cùng lúc với việc đóng tàu khu trục Aegis. Hoạt động đóng tàu thương mại làm giảm chi phí đóng tàu chiến và do đó giá thành rẻ hơn. Giá một tàu khu trục Arleigh Burke III khoảng 2 tỷ USD, trong khi tàu khu trục Type 052DL tương tự của Trung Quốc chỉ có giá 500 triệu USD. Đây là một lợi thế rất lớn trong các tình huống khẩn cấp.
1. Vô số tiện ích
Trung Quốc có vô số nhà máy đóng tàu, bến cảng và cần trục khổng lồ, do đó có khả năng đóng những con tàu thương mại cực lớn. 50 bến cảng siêu lớn của Trung Quốc giúp họ có thể chế tạo tàu sân bay trong khi Hoa Kỳ chỉ có một công ty duy nhất là Newport News Shipbuilding.
2. Năng lực sản xuất được hỗ trợ lớn
Tàu chiến không chỉ cần xưởng đóng tàu mà còn cần vô số nguyên liệu thô. Từ thép cơ bản nhất và kim loại màu đến động cơ diesel và tuabin hơi nước. Trung Quốc hiện có năng lực sản xuất rất lớn về những mặt hàng này.
3. Tay nghề dồi dào
Không như công nghiệp sản xuất ô tô, ngành đóng tàu có mức độ tự động hóa hạn chế và tỷ lệ công việc thủ công cao, có nghĩa là cần một số lượng lớn thợ đóng tàu có tay nghề cao. Để đáp ứng nhu cầu đóng tàu 20 triệu tấn hàng năm, Trung Quốc duy trì một đội ngũ từ 180.000 đến 200.000 công nhân lành nghề (một số khảo sát cho biết, kể cả các xưởng đóng tàu nhỏ khác nhau, con số này đã vượt quá 500.000). Để so sánh, Mỹ chỉ có ngành đóng tàu 100.000 tấn/năm và chỉ có 18.000 thợ đóng tàu lành nghề.
Khi Hải quân cần, Trung Quốc có thể điều chỉnh các dự án thương mại và dồn toàn bộ nguồn lực vào việc sản xuất tàu chiến. Hình ảnh trên đầu bài cho thấy khả năng một xưởng đóng tàu của Trung Quốc có thể đóng cùng lúc 6 tàu khu trục Type 052D và 2 tàu tuần dương Type 055 (5 tàu đang được đóng trên triền đà, 3 tàu đang được lắp ráp trang thiết bị).
Hãy tưởng tượng rằng bắt đầu từ ngày mai, Trung Quốc và Mỹ bắt đầu chế tạo tàu chiến với tất cả sức mạnh của mình. Các vật tư, cơ sở vật chất và nhân sự mà Trung Quốc yêu cầu đều đã đầy đủ. Chỉ cần nhận được đơn đặt hàng, họ có thể ngay lập tức tiến hành đóng 10 tàu sân bay, 20 tàu khu trục Aegis và 8 tàu ngầm hạt nhân cùng lúc.
Tuy nhiên, Mỹ có nguồn lực hạn chế và chỉ có thể khởi công xây dựng 1 tàu sân bay, 2 tàu khu trục Aegis và 1 tàu ngầm hạt nhân ngay lập tức. Đồng thời, Mỹ cần khẩn trương xây dựng các nhà máy đóng tàu lớn, mua và lắp đặt cần cẩu lớn, mua thiết bị và đào tạo công nhân, từng bước mở rộng năng lực sản xuất trong vòng 2-3 năm.
Vào thời điểm khả năng sản xuất của Mỹ đạt đến trình độ tương tự như Trung Quốc, Trung Quốc đã đóng số lượng tàu chiến nhiều gấp 10 lần Mỹ./.
