Sĩ quan phi công (tiếng Anh – pilot officer, viết tắt – Plt Off hoặc P/O) là cấp bậc sĩ quan sơ cấp được một số lực lượng không quân sử dụng, có nguồn gốc từ Không quân Hoàng gia. Cấp bậc này được sử dụng bởi lực lượng không quân của nhiều quốc gia có ảnh hưởng lịch sử từ Anh.
Sĩ quan phi công là sĩ quan được bổ nhiệm có cấp bậc thấp nhất ngay dưới sĩ quan bay (flying officer). Thường tương đương với cấp bậc thiếu úy (second lieutenant) trong các lực lượng khác.
Cấp bậc tương đương trong Lực lượng Không quân nữ Hỗ trợ (WAAF) là “assistant section officer” (sĩ quan trợ lý tiểu đoàn).
Vương quốc Anh
– Quốc gia: Vương quốc Anh
– Chi nhánh quân vụ: Không quân Hoàng gia (RAF)
– Mã cấp bậc NATO: OF-1
– Hình thành: 8/1919 (RAF)
– Cấp bậc cao hơn tiếp theo: sĩ quan bay (flying officer)
– Cấp bậc thấp hơn tiếp theo: sĩ quan phi công tạm quyền (acting pilot officer)
– Cấp bậc tương đương: thiếu úy (second lieutenant); chuẩn úy (midshipman)
Không quân Hải quân Hoàng gia
Nguồn gốc
Trong Quân đoàn bay Hoàng gia, các sĩ quan được chỉ định là sĩ quan phi công vào cuối khóa đào tạo phi công. Vì họ vẫn giữ chức vụ được bổ nhiệm trong cấp bậc thông thường của mình, thường là thiếu úy (second lieutenant) hoặc trung úy (lieutenant), và nhiều người trong số họ đã được điều động từ các đơn vị mặt đất, nên sĩ quan phi công (pilot officer) là một chức vụ chứ không phải là cấp bậc.
Vào ngày 1/4/1918, Không quân Hoàng gia Anh (RAF)mới thành lập đã áp dụng các danh hiệu cấp bậc sĩ quan của mình từ Quân đội Anh, với các thiếu úy (second lieutenants) của Quân đoàn bay Hoàng gia trở thành thiếu úy (second lieutenants) trong Không quân Hoàng gia Anh. Người ta đã cân nhắc đến việc đổi tên “second lieutenant” thành “ensign”.Tuy nhiên, khi cơ cấu cấp bậc của Không quân Hoàng gia Anh được đưa ra vào tháng 8/1919, các thiếu úy (second lieutenants) của Không quân Hoàng gia Anh là phi công đủ tiêu chuẩn đã được chỉ định lại là sĩ quan phi công, một cấp bậc đã được sử dụng liên tục kể từ đó. Những người không phải là phi công đủ tiêu chuẩn đã được chỉ định lại là sĩ quan quan sát (observer officers), nhưng sau đó đã bị loại bỏ và tất cả các sĩ quan của cấp bậc này đều trở thành sĩ quan phi công (pilot officers).
Sử dụng trong RAF
Cấp bậc sĩ quan phi công không có nghĩa là sĩ quan đó là thành viên phi hành đoàn. Sau những cải cách đối với hệ thống thăng chức của Không quân Hoàng gia, trong đó trước đây, những học viên tốt nghiệp đại học RAF Cranwell ở cấp bậc thực chất cao hơn so với những người bạn không tốt nghiệp của họ, cấp bậc sĩ quan phi công hiện chỉ áp dụng cho các nhánh mặt đất. Phi hành đoàn và kỹ sư nhận được bổ nhiệm với tư cách là sĩ quan bay (flying officers) và bỏ qua hoàn toàn cấp bậc. Một sĩ quan nhánh mặt đất sẽ vẫn giữ cấp bậc sĩ quan phi công trong sáu tháng sau khi được giao nhiệm vụ, trước khi được thăng chức tự động lên sĩ quan bay. Do bản chất của đào tạo giai đoạn II (đào tạo chuyên nghiệp sau đào tạo sĩ quan ban đầu giai đoạn I), một sĩ quan phi công thường sẽ dành thời gian ở cấp bậc trong một khóa đào tạo tiếp theo và không có khả năng hoạt động tích cực.
Một số sinh viên trong Phi đoàn Không quân Đại học được thăng hàm quyền sĩ quan phi công (acting pilot officer) – bao gồm khóa học kéo dài một tuần tại RAF Cranwell – như một phần của yếu tố lãnh đạo trong phi đoàn (squadron) của họ. Sinh viên UAS đeo phù hiệu cấp bậc sĩ quan phi công có mũ của sĩ quan và được giao nhiệm vụ vào Lực lượng Dự bị Tình nguyện. Các sĩ quan phi công có nhiều khả năng được tìm thấy trong các tổ chức CCF và Quân đoàn Huấn luyện Không quân của nhánh VR(T), vì họ có khả năng dành nhiều thời gian hơn trong cấp bậc so với những người phục vụ trong RAF.
Phù hiệu
Phù hiệu cấp bậc bao gồm một dải màu xanh mỏng trên dải màu đen rộng hơn một chút. Nó được đeo ở cả hai tay áo dưới của áo dài hoặc trên vai của bộ đồ bay hoặc quân phục thường ngày.
Mặc dù không có cấp bậc nào của Hải quân Hoàng gia hiện tại có phù hiệu là một chiếc nhẫn nửa chiều rộng, phù hiệu của sĩ quan phi công là một dải vàng mỏng chạy quanh mỗi còng tay tương tự như phù hiệu trước đây được các chuẩn úy (warrant officers) của Hải quân Hoàng gia đeo. Giống như phù hiệu của các cấp bậc sĩ quan RAF khác, dải vàng không có vòng của Hải quân Hoàng gia.
Canada
Cấp bậc này được sử dụng trong Không quân Hoàng gia Canada cho đến khi Lực lượng Canada thống nhất năm 1968, khi các cấp bậc theo kiểu quân đội được áp dụng. Các sĩ quan phi công Canada sau đó trở thành thiếu úy (second lieutenants). Trong cách sử dụng tiếng Pháp chính thức của Canada, cấp bậc là sous-lieutenant d’aviation./.
Xem thêm:
SĨ QUAN BAY (Flying officer)
ĐẠI ÚY BAY (Flight lieutenant)
PHI ĐOÀN TRƯỞNG (Squadron leader)
ĐẠI TÁ KHÔNG QUÂN (Group captain)
